EMDR is een afkorting voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapeutische methode die speciaal ontwikkeld is voor mensen die nog steeds invloed ervaren van traumatische gebeurtenissen uit het verleden. EMDR bestaat al sinds de jaren negentig van de vorige eeuw en heeft zich inmiddels bewezen als een effectieve behandeling. Deze therapie kan ook positieve effecten hebben bij tinnitus.
De vervelende gevoelens, zoals angst, boosheid en machteloosheid die gepaard gaan met tinnitus, kunnen namelijk verminderd worden door middel van EMDR. Vooral wanneer de oorsuizen veroorzaakt zijn door een traumatische gebeurtenis en de herinneringen daarvan nog pijnlijk zijn of moeilijk besproken kunnen worden, kan EMDR zinvol zijn bij tinnitusklachten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan situaties waarin de tinnitus ontstaan is door een harde knal of ander hard geluid, zoals een alarm of luide feedback.
Het idee achter EMDR bij tinnitus is dat het angstgevoel kan verminderen en dat er mogelijk op een andere manier naar de traumatische ervaring gekeken of gedacht wordt. Na een EMDR-behandeling kun je meer rust gaan ervaren en durf je weer situaties aan te gaan die je eerder links liet liggen.
Minder stress door EMDR
Daarnaast kan EMDR ook bijdragen aan meer rust en acceptatie. Dit heeft weer een positief effect op de stress die je ervaart. En minder stress kan weer gunstig zijn voor tinnitusklachten, aangezien stress deze klachten kan verergeren of in stand houden. Hoewel er positieve resultaten worden gemeld door professionals, is er nog onvoldoende wetenschappelijk onderzoek gedaan naar EMDR bij tinnitus om het als een bewezen effectieve methode te bestempelen.
Naast oogbewegingen worden vaak ook zachte klikjes gebruikt tijdens EMDR-thearpie bij tinnitus. Deze klikjes kunnen rustgevend werken en afleiden van het geluid van tinnitus. Ook kan EMDR ingezet worden om het beeld dat cliënten hebben van hun tinnitus te veranderen.
Oorspronkelijk is EMDR ontwikkeld om posttraumatische stress te verminderen, maar de positieve resultaten die behaald zijn met deze therapiemethode bij andere klachten zoals angst, schaamte, verdriet, rouw, schuld, boosheid en chronische pijn hebben geleid tot breder gebruik van EMDR.
Wetenschappelijk onderzoek naar EMDR
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar EMDR als therapie en over het algemeen reageren cliënten goed op deze behandeling. Hoewel er momenteel nog niet genoeg wetenschappelijk bewijs is voor de effectiviteit van EMDR bij tinnitus, zijn recente pilotonderzoeken hoopvol.
Het belangrijkste doel van EMDR bij tinnitus is niet om de tinnitus zelf te laten verdwijnen, maar om meer rust en acceptatie te creëren, angsten en gevoelens van machteloosheid te verminderen en op een meer ontspannen manier naar de tinnitus of de situatie waarin deze is ontstaan te kunnen kijken. Verminderde angst, onrust en stress hebben een positieve invloed op de klachten die samengaan met tinnitus en kunnen ervoor zorgen dat het geluid van tinnitus meer naar de achtergrond verdwijnt.
Een combinatie van cognitieve therapie, psycho-educatie, uitleg over het model van tinnitus, ontspanningsoefeningen en mindfulness heeft zich al bewezen als een effectieve methode om tinnitusklachten te verminderen. EMDR kan worden toegepast als aanvulling op deze behandeling.
Hoe werkt EMDR bij tinnitus?
Wanneer iemand een vervelende ervaring heeft gehad waarbij tinnitus is ontstaan, wordt gevraagd om aan die gebeurtenis terug te denken en te beschrijven hoe deze op dit moment nog wordt ervaren. Hierbij worden de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens verzameld om meer informatie te krijgen over de (traumatische) beleving.
Daarna starten we het verwerkingsproces. Je krijgt vragen over de nare gebeurtenis, om deze opnieuw naar voren te halen terwijl er afleidende klikjes worden aangeboden via een hoofdtelefoon, afwisselend links en rechts. Daarbij richt je jouw aandacht op. Telkens wordt er gevraagd wat er in gedachten naar boven komt of wat er beleefd wordt.
Over het algemeen brengt de EMDR procedure een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook emoties en lichamelijke belevingen. Na de oogbewegingen of set klikjes wordt je gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er weer nieuwe oogbewegingen of klikjes volgen.
Effecten van EMDR bij tinnitus
De oogbewegingen of set klikjes, maar meestal wordt de VR-bril gebruikt, kunnen ertoe leiden dat de vervelende herinnering langzamerhand minder krachtig wordt en dat de emotionele lading eromheen afneemt. Hierdoor wordt het steeds makkelijker om terug te denken aan de oorspronkelijke gebeurtenis waarbij de tinnitus is ontstaan.
Vaak veranderen ook de herinneringsbeelden spontaan en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Mogelijk ontstaan er ook nieuwe gedachten of inzichten die een andere, minder bedreigende betekenis geven aan de gebeurtenis of aan de tinnitus zelf. Deze effecten dragen bij aan het feit dat de nare ervaring steeds meer een plek krijgt in het leven van de persoon, of dat de negatieve gevoelens die gepaard gaan met tinnitus verminderen.